بانک مرکزی ترکیه نرخ بهره را کاهش داد

کاهش نرخ بهره در ترکیه: پایان دوران اوج 14 ساله

در تاریخ 26 دسامبر 2024، بانک مرکزی ترکیه اعلام کرد که پس از گذشت 22 ماه، برای اولین بار نرخ بهره را 250 واحد پایه کاهش داده و به 47.50 درصد رسانده است. این اقدام که نقطه عطفی در سیاست‌های پولی ترکیه محسوب می‌شود، در شرایطی صورت گرفته که نرخ بهره پس از 9 ماه در اوج تاریخی خود ثابت باقی مانده بود.

چرا این کاهش نرخ بهره در ترکیه اهمیت دارد؟

این کاهش نرخ بهره نشان‌دهنده تغییرات عمده در رویکرد اقتصادی ترکیه است. در سال‌های اخیر، نرخ بهره بالا به عنوان ابزاری برای کنترل تورم و حفظ ارزش لیر ترکیه مورد استفاده قرار گرفته بود. اما این سیاست‌ها، هرچند به ثبات نسبی ارز کمک کردند، تاثیرات قابل‌توجهی بر رشد اقتصادی و بخش تولیدی کشور داشتند.

پیامدهای کاهش نرخ بهره

کاهش نرخ بهره می‌تواند پیامدهای متعددی برای اقتصاد ترکیه به همراه داشته باشد:

تحریک رشد اقتصادی:
کاهش نرخ بهره منجر به افزایش دسترسی به وام‌های ارزان‌تر می‌شود که می‌تواند سرمایه‌گذاری‌های جدید را تقویت کند و به رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) کمک کند.

تاثیر بر بازار ارز:
هرچند کاهش نرخ بهره ممکن است فشار بیشتری بر ارزش لیر ترکیه وارد کند، اما با مدیریت مناسب بانک مرکزی، این اقدام می‌تواند به تدریج تعادل را به بازار بازگرداند.

تورم:
یکی از چالش‌های اصلی این تصمیم، مدیریت تورم است. اگرچه کاهش نرخ بهره ممکن است تقاضای داخلی را افزایش دهد، اما ممکن است منجر به فشارهای تورمی شود که نیازمند نظارت دقیق است.

بر اساس بیانیه بانک مرکزی شاخص های سه ماهه اخیر نشان می دهد که تقاضای داخلی با روندی کُند، اما همچنان در سطحی است که به کاهش تورم کمک می کند. همچنین، داده های اخیر نشان داده است که نرخ تورم به 47.09 درصد کاهش یافته که پایین ترین سطح در 17 ماه گذشته است.

بیشتر بخوانید :گزارش تورم مصرف کننده CPI – نوامبر 2024، آشنایی با مشاغل پر درآمد برای ایرانی‌ها در ترکیه

تحلیل روند حرکت نرخ بهره توسط کارشناسان شرکت استارز:

 تحلیلگران بازار شرکت استارز با بررسی نمودار روند نرخ بهره در ترکیه از سال 2015، به سه دوره مهم اشاره کرده اند:

• دوره اول: نرخ بهره به مدت 11 ماه در سقف 24 درصد ثابت ماند و سپس کاهش یافت.
• دوره دوم: نرخ بهره به مدت 7 ماه در نرخ 19 درصد ثابت ماند و سپس سیر نزولی را طی کرد.
• دوره سوم: دوره 9 ماهه فعلی نیز با کاهش اخیر نرخ بهره به پایان رسید، دوره ای که در آن هزینه های استقراض در اوج 14 ساله خود باقی مانده بود. این نخستین کاهش نرخ بهره از زمان کاهش های نامتعارف در فوریه 2023 است، زمانی که با وجود سقوط لیر و افزایش تورم، نرخ بهره به 8.5 درصد رسید.

این کاهش نرخ بهره خلاف انتظار بازار بود، زیرا بیشتر تحلیلگران انتظار کاهش 150 واحد پایه را داشتند.

هماهنگی با سیاست مالی:

بانک مرکزی ترکیه همچنین اعلام کرده است که برای انتقال سیاست های پولی محدود کننده، هماهنگی بیشتری با سیاست های مالی انجام خواهد شد.

خلاصه گزارش بانک مرکزی:

در ادامه، خلاصه ای از گزارش بانک مرکزی در خصوص وضعیت اقتصادی و تصمیمات اتخاذ شده ارائه شده است:

تصمیمات کمیته:

• کاهش نرخ بهره (نرخ رپو) از 50% به 47.5%.
• تعدیل نرخ استقراض و وام یک شبه بانک مرکزی به 150 واحد پایه زیر و بالاتر از نرخ رپو.

وضعیت تورم:

• روند تورم پایه در ماه نوامبر ثابت بوده است.
• شاخص های پیشرو حاکی از کاهش روند اصلی تورم در ماه دسامبر است.
• تقاضای داخلی در حال کاهش است و تورم در بخش خدمات بهبود یافته است.
• انتظارات تورمی و رفتار قیمت گذاری رو به بهبود است، اما همچنان خطراتی برای فرآیند کاهش تورم وجود دارد.

اهداف و رویکرد کمیته:

• تداوم سیاست های پولی سختگیرانه تا زمانی که کاهش قابل توجه در روند اصلی تورم مشاهده شود و انتظارات تورمی به محدوده پیش بینی شده همگرا شود.
• تصمیم گیری بر اساس داده های اقتصادی و با احتیاط کامل، با توجه به چشم انداز تورم.
• استفاده از ابزارهای سیاست پولی در صورت وخامت شرایط تورمی.
• حمایت از انتقال پول از طریق اقدامات احتیاطی کلان.
• نظارت دقیق بر شاخص های تورم و استفاده قاطعانه از ابزارها برای حفظ ثبات قیمت ها.
• تصمیم گیری در چارچوبی قابل پیش بینی، مبتنی بر داده و کاملاً شفاف.

بیشتر بخوانید :گزارش بانک مرکزی از افزایش اعتماد عمومی به اقتصاد، قوانین کار در ترکیه برای کارفرمایان و کارمندان

نگاهی به آینده اقتصاد ترکیه

کاهش نرخ بهره می‌تواند آغازگر دوره‌ای جدید در سیاست‌های پولی ترکیه باشد. این تصمیم نشان‌دهنده تمایل بانک مرکزی برای یافتن تعادل میان رشد اقتصادی و ثبات اقتصادی است. با این حال، موفقیت این رویکرد به نحوه مدیریت تاثیرات آن بر بازارهای مالی و تورم بستگی دارد.

جمع‌بندی:

کاهش نرخ بهره به 47.50 درصد توسط بانک مرکزی ترکیه، اقدامی جسورانه و تاثیرگذار است که می‌تواند اقتصاد این کشور را وارد فاز جدیدی از رشد و تحولات کند. با این حال، موفقیت این تغییر سیاست پولی مستلزم برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت جامع است تا از بروز پیامدهای احتمالی مانند افزایش تورم یا کاهش ارزش لیر جلوگیری شود.

این کاهش، جذابیت ماندگاری پول در بانکها را به مرور کاهش می‌دهد و می‌تواند منجر به رونق سایر بازارهای اقتصادی شود. یکی از بازارهایی که به‌صورت سنتی مقصد جذاب سرمایه گذاری در ترکیه بوده، بازار مسکن است؛ که در ماه های گذشته آلارم های افزایش تعداد معاملات آنرا داده بودیم که این افزایش تقاضا میتواند باعث رونق بازار و رشد قیمت‌ها گردد .همچنین در صورت ادامه کاهش روند تورم، انتظار کاهش بیشتر نرخ بهره در دوره های بعد را داریم. تیم کارشناسان شرکت استارز به‌طور مستمر تحولات اقتصادی ترکیه را رصد کرده و بر اساس تحلیل‌های تخصصی، بهترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری را به شما ارائه می‌دهند.

برای کسب اطلاعات بیشتر و بهره‌مندی از مشاوره‌های حرفه‌ای، با ما در ارتباط باشید.