مقدمه:
اقتصاد ترکیه در سالهای اخیر با تلاطمهای قابل توجهی دستوپنجه نرم کرده است؛ از جمله تورم افسارگسیخته، نوسانات ارزی بیسابقه و … . دولت ترکیه در واکنش به این چالشها، در سال 2024 مجموعهای از تدابیر اقتصادی را به اجرا گذاشت که هدف اصلی آنها مهار تورم، تثبیت بازار ارز و مدیریت بهینه جریان نقدینگی بود. اعمال نرخهای بهره بالا و محدودیتهای سختگیرانه بر گردش نقدینگی، از جمله اقدامات کلیدی دولت به شمار میرفت. هرچند این سیاستها در کوتاهمدت توانست تا حدی از شتاب گردش مالی ترکیه بکاهد، اما ارزیابی دقیق اثرات بلندمدت آنها نیازمند بررسیهای موشکافانه است.
پس از انتشار گزارش دسامبر 2024، کاهش نرخ بهره از سوی بانک مرکزی، کانون توجه بسیاری از تحلیلگران و فعالان اقتصادی قرار گرفته است. این تغییر رویکرد، این پرسش اساسی را مطرح میکند که آیا این کاهش میتواند به تحرک بخشیدن به گردش مالی و رونقبخشی به بخشهای مختلف اقتصادی در ماههای آتی منجر شود؟
در این گزارش، با اتکا به دادههای رسمی منتشر شده توسط مرکز آمار ترکیه ، شاخص گردش مالی در بخشهای حیاتی اقتصاد، شامل صنعت، ساخت و ساز، تجارت و خدمات املاک در ماه دسامبر 2024 مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد. در این میان، تمرکز ویژهای بر بخش ساختمان و مسکن معطوف شده است؛ چرا که این بخش، به عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد ترکیه، نقشی محوری در ایجاد فرصتهای شغلی، جذب سرمایهگذاری و پیشبرد رشد اقتصادی ایفا میکند.
توضیحات:
- تغییرات سالانه: به تغییر در مقادیر شاخص تقویمی نسبت به ماه مشابه در سال قبل اشاره دارد.
- تغییرات ماهانه: به تغییر در مقادیر شاخص فصلی و تقویمی نسبت به ماه قبل اشاره دارد.
شاخص کل گردش مالی-دسامبر 2024:
گردش مالی ماهانه:
- گردش مالی ماهانه با افزایش 5.1 درصدی همراه بود.
- شاخص کل گردش مالی (مبنای 2021=100) در برگیرنده بخشهای صنعت، ساخت و ساز، تجارت و خدمات در دسامبر 2024، به صورت ماهانه 5.1 درصد افزایش یافت،که برای دومین ماه پیاپی صعودی میباشد.
- در دسامبر 2024، جزئیات شاخص کل گردش مالی به این شرح بود: صنعت 5.9 درصد، ساخت و ساز 1.4 درصد، تجارت 5.6 درصد و خدمات 3.7 درصد افزایش یافتند.
گردش مالی سالانه:
- گردش مالی سالانه با افزایش 41.3 درصدی مواجه شد.
- شاخص کل گردش مالی (مبنای 2021=100) شامل بخشهای صنعت، ساخت و ساز، تجارت و خدمات در دسامبر 2024، به میزان 41.3 درصد افزایش یافت.ولی به صورت کلی در ماههای اخیر روند خنثی رو طی کرده و افت های نیمه اول سال 2024 ، ماههاست متوقف شده است.
- در دسامبر 2024، جزئیات شاخص کل گردش مالی به این صورت بود: صنعت 32.8 درصد، ساخت و ساز 49.3 درصد، تجارت 41.9 درصد و خدمات 49.7 درصد نسبت به سال قبل افزایش را تجربه کردند.
بیشتر بخوانید:شاخص ساخت و ساز ترکیه|دسامبر2024|بررسی شاخص ساخت و ساز ساختمان
شاخص کل گردش مالی ساخت و ساز:
-
گردش مالی ساخت و ساز ماهانه:
- گردش مالی ماهانه ساخت و ساز با افزایش اندک 1.4 درصدی همراه بود که نسبت به رقم 1.2 درصد در ماه قبل اندکی بالاتر است. همانطور که در نمودار قابل مشاهده است، این شاخص در طول دو سال اخیر نوسانات متعددی را تجربه کرده است.
-
گردش مالی ساخت و ساز سالانه:
- گردش مالی سالانه ساخت و ساز با افزایش 49.3 درصدی روبرو شد. با این حال، به طور کلی در سال 2024 روند نزولی را طی کرده است که عوامل مؤثر بر آن پیشتر مورد اشاره قرار گرفتهاند. با این وجود، با تغییر سایر مولفههای کلان اقتصادی ، انتظار میرود در ماههای آینده شاهد رشد این شاخص باشیم.
بیشتر بخوانید: شاخص هزینه ساخت و ساز (CCI)ترکیه – دسامبر 2024
-
شاخص گردش مالی ساخت و ساز (بخش ساختمان):
-
گردش مالی بخش ساختمان ماهانه:
- گردش مالی ماهانه شاخص ساخت و ساز (بخش ساختمان) در دسامبر با کاهش 0.7 درصدی همراه بود. انتظار میرود در ماه های بعد شاهد رشد گردش مالی در بخش ساخت و ساز مسکن باشیم.
-
-
گردش مالی بخش ساختمان سالانه:
- گردش مالی سالانه شاخص ساخت و ساز (بخش ساختمان) در دسامبر 62.5 درصد افزایش یافت. همانطور که در نمودار مشهود است، این شاخص نیز به تبعیت از شاخص کل ساخت و ساز، در سال 2024 روند نزولی را تجربه کرده است.
-
بیشتر بخوانید: گزارش آمار معاملات مسکن ترکیه – ژانویه 2025
-
شاخص گردش مالی ساخت و ساز (بخش خدمات فعالیتهای املاک):
-
گردش مالی بخش خدمات فعالیت املاک ماهانه:
- گردش مالی ماهانه شاخص ساخت و ساز (بخش خدمات فعالیتهای املاک) در دسامبر با افزایش 6.2 درصدی روبرو شد که نسبت به ماه قبل رشد قابل توجهی را نشان میدهد.
-
-
گردش مالی بخش خدمات فعالیت املاک سالانه:
- گردش مالی سالانه شاخص ساخت و ساز (بخش خدمات فعالیتهای املاک) در دسامبر 53.2 درصد افزایش یافت. این شاخص با شیبی ملایم در مسیر صعودی قرار دارد.
-
نتیجهگیری:
شاخصهای گردش مالی دسامبر 2024، همچنان نشانگر ضعف در گردش سالانه تمامی بخشهای اقتصادی ترکیه است. در این میان، بخش ساختمان با رشد سالانه 49.3 درصدی، عملکرد مناسبتری را به ثبت رسانده است. این رشد در شرایطی حاصل شده است که سیاستهای انقباضی دولت به منظور مهار تورم همچنان در حال اجرا است.
با توجه به کاهش اخیر نرخ بهره و تعدیل انتظارات تورمی، پیشبینی میشود که در گزارشهای آتی، شاهد تغییراتی در روند گردش مالی باشیم. به ویژه بخش ساختمان که به طور مستقیم از این تغییرات متاثر خواهد شد. ضروری است که فعالان اقتصادی و سرمایهگذاران با دقت بیشتری این روندها را زیر نظر داشته باشند تا بتوانند تصمیمات آگاهانهتری در برنامهریزیهای مالی و سرمایهگذاری خود اتخاذ کنند. بررسی دقیقتر شاخصهای بخش ساختمان و خدمات فعالیتهای املاک در گزارشهای آتی میتواند دیدگاه جامعتری از وضعیت بازار مسکن ترکیه ارائه دهد.
برای کسب اطلاعات تکمیلی و تحلیلهای تخصصیتر، در آینده با گزارشهای کارشناسان شرکت بینالمللی استارز همراه باشید.